Субвенции 2019-2020

Според најновите сознанија до кои дојде klimacentarbitola.com субвенциите кои се предвидени да се доделат на општините Битола, Скопје, Тетово и Кичево би требало да се реализираат во наредниот месец до два – значи декември и јануари. Времето за оваа активност воопшто не е соодветно, бидејќи станува збор за средина на грејна сезона, а судејќи според најавите за реализација на оваа мерка потребно е и откажување од нееколошкиот тип на греење – со дрва, парно, нафта и сл. Се поставува прашањето дали е изводливо во ек на грејна сезона, граѓаните да ги носат печките на гореспоменатите горива во фирмата од каде што ќе го купат клима уредот (како што најави директорот на Елекростопанство на Македонија) и дали при тоа нема да настане прекин при греењето на своите домови.

Ова поради фактот што на претходните вакви слични мерки кои беа спроведувани и тоа во помал обем и со значително помалку средства, настана тотален хаос при доставата на клима уредите од страна на продавачите за клима уреди. Исто така се јави и огромен проблем и со нивната монтажа, бидејќи да се разбереме клима уредот е потребно да го монтираат стручни лица и овластени монтери кои не се во состојба да монтираат толкав број на клима уреди. Само како илустрација на подрачјето на општина Битола во текот на цела година не се монтираат повеќе од 500-600 клима уреди и тоа од многу пониска енергетска класа.

Сите знаеме дека особено во општините Битола, Тетово и Кичево речиси и не постојат специјализирани продавници за клима уреди кои имаат на лагер вакви високо енергетски клима уреди (или пак имаа само по неколку парчиња). Снабдувањето со клима уреди најчесто оди со резервирање на клима уредот, чекање истиот да пристигне од Скопје а најчесто и од увоз, потоа може да се чека на монтажа и до неколку недели … Ова ќе рече дека во овој момент ниту продавниците, ниту монтерите, а ниту пак државата знае во каква хаотичност ќе се навлезе. Или пак можеби и тоа е целта: ќе се остави рок од на пример неколку недели за реализација на субвенцијата, кој ќе се снајде ќе се снајде ( а сите знаеме кој ќе биде тоа*) и потоа мерката ќе заврши со минимален процент на реализација а парите што ќе „останат“ ќе бидат плен кој ќе се распредели „домаќински“.

Проблем пак би рекле и од тотално непознавање на проблематиката е и носењето (предавањето) на старите шпорети и останати грејни тела кои користат фосилни горива, на фирмата – компанијата од која се купува клима уредот. Како прво не е јасно каде тие ќе ги „носат“, како ќе се евидентираат, кои се минимални карактеристики кои треба да ги поседуваат (пример дали може да се однесе печка народски кажано „пампур“), бидејќи колку тоа и да звучи смешно голем дел од населението користи и такви „вселенски“ направи за греење. Друг проблем е потполно непознавање на функцијата на клима уредите: клима уредот, без разлика колку и да е енергетски ефикасен и моќен и без разлика на неговата цена не може во потполност да ги замени гореспоменатите шпорети на фосилно гориво, а особено во градовите кои се предмет на субвенционирање и во периоди кога надворешната температура е под -15 степени. Да не зборуваме во ситуации кога има прекин во снабдувањето со електрична енергија. Ова е особено симптоматично поради тоа што корисникот треба да потпише изјава дека потполно се откажува од стариот начин на греење.

Друга нелогичност е таа што со мерката не е опфатена општина Новаци на чија територија се наоѓа најголемиот загадувач РЕК Битола, што истовремено е дел од Електростопанство на Македонија и негов најголем остварувач на профит од кој пак се доделуваат овие субвенции. Исто така истото може да се каже и за општината Могила. Двете општини најдиректно се засегнати од загадувањето од РЕК Битола.

Затоа нашиот предлог би бил за во иднина, бидејќи се чини дека за оваа мерка не можеме да влијаеме субвенции од државата да се доделуваат на сите општини и на сите граѓани. Социјалниот момент можеби од краткорочен аспект е многу важен но на долгорочен план мора да се води сметка за сите погоре споменати забелешки. Предлогот би бил следниот: